Hou vol! (maar hoe dan?)

Op dagen als deze snakken we naar een beetje discipline om de boel draaiende te houden. Werk, golf, braaf thuis oefenen, afstand houden van vrienden en familie – we proberen vol te houden. Maar hoe doe je dat, iets volhouden wat je eigenlijk niet leuk vindt?

We waren het nieuwe jaar nog zo optimistisch begonnen: nog maar heel even de tanden op elkaar en het leven zoals we dat vóór Corona kenden, kunnen we weer oppakken. Helemaal nu ook het vaccineren is begonnen. De praktijk blijkt echter weerbarstig. De kans dat er versoepelingen van de maatregelen komen, lijkt elke keer kleiner. ‘Hou vol’ blijft het mantra – want wat kun je anders – maar ook die praktijk blijkt weerbarstig.

Want hoe doe je dat, iets volhouden wat je eigenlijk helemaal niet leuk vindt? Waar haal je de discipline vandaan om je werk (vaak in je uppie achter een beeldscherm) met volle overgave te blijven doen? Waar haal je de discipline vandaan om gezond te blijven en aan sport te doen, zonder de motivatie van vriendinnen, een groepsles of een een sportinstructeur?

Dat we het met z’n allen moeilijk vinden om vol te houden, is niet vreemd, stelt psycholoog Saskia van Houten. ‘Ons copingsmechanisme wordt deze dagen voortdurend op de proef gesteld. Het menselijk brein is voorgeprogrammeerd om in principe weg te bewegen van alles wat we stom vinden. En als we iets doen waar we geen zin in hebben, wordt het alsnog dragelijk door de leuke dingen die er tegenover staan. Maar tegenwoordig is alles waar we normaal gesproken lol aan beleven, weg. We kunnen niet even naar een terrasje, restaurant, een museum, naar een concert, de film. Zelfs spontaan even 9 holes spelen met twee vriendinnen kan niet, want je mag maar met twee de baan in en bovendien moet je dit ver van te voren reserveren. Het ongedwongene is er af. En juist dat hebben we eigenlijk nodig om al dat andere vol te kunnen houden.’

Een beetje discipline om ondanks alles toch door te buffelen zou dus goed van pas komen. Maar wat nu als je die niet (meer) hebt en je er flink doorheen zit? Volgens Saskia is het in de eerste plaats een goed idee om ‘discipline’ te herdefiniëren. ‘In de westerse wereld staat discipline gelijk aan streng zijn: je moet iets doen waar je eigenlijk geen zin in hebt, of erger, iets wat je stom vindt en geen zin in hebt. In het Engels betekent to discipline niet voor niets straffen. Zelf definieer ik discipline volgens de Boeddhistische leer: het gaat meer om het vinden van een balans tussen winst op de korte én lange termijn. Denk maar eens aan waarom het altijd zo moeilijk is om ambitieuze goede voornemens vol te houden, of een streng dieet. Vaak begin je voortvarend, maar na een paar weken komt de klad erin. Je raakt gefrustreerd, je ziet niet het gewenste resultaat, en dus kap je ermee.

Veel beter is het daarom om die balans tussen winst op de korte én lange termijn te zoeken. Het is prima om een bepaald doel na te streven, maar pak het gematigd aan, zodat je het kunt volhouden. Probeer ook een manier te vinden die bij je past. Stel kleine doelen en maak kleine stapjes. Sta telkens stil bij het behalen van elk klein doel; vier het. Ook belangrijk: maak keuzes in wat je doet. Je gaat toch ook niet én je huis verbouwen en Italiaans leren tegelijk? Maak het behapbaar, en maak het je daarnaast op andere fronten makkelijk. Het hoeft niet allemaal perfect te zijn. Op die manier houd je wél de discipline – of toewijding – om door te gaan. Met wat dan ook.’