Techniek heb je nodig om goed te kunnen golfen, maar je ‘hoofd’ is minstens zo belangrijk. Over het belang van concentratie.
Je kent het ongetwijfeld: je staat op de eerste tee en er staan mensen belangstellend te kijken hoe jij je bal gaat slaan. Het is geen moeilijke afslag, je hebt het al vaker gedaan, maar toch word je nerveus. Je voelt je hart in je keel kloppen, je ademhaling is hoog en snel, je handen zijn klam. Als je je tee in de grond steekt, merk je dat je trilt. Je denkt: Als ik nu de bal maar niet naar rechts sla. Of links. Of in de bunker. Als ik maar niet in de grond sla! Ik moet ‘m goed slaan, anders denken ze allemaal dat ik er niks van kan. Strak sta ik voor schut!
Herkenning
Klinkt bekend? Geeft niks – er is bijna geen golfer die dit gevoel niet kent. Iedereen herkent het. Je staat voor een taak die je al honderden keren hebt uitgevoerd, en toch vind je het deze keer moeilijk. Je bent afgeleid door het feit dat mensen naar je kijken en alle gedachten die in je opkomen en emoties die je daarbij voelt. Daardoor ben je niet meer geconcentreerd op wat je doel of je taak, of op wat belangrijk is. En dat heeft meestal gevolgen voor je prestatie.
Focus
Focus op je taak is dus belangrijk. Maar hoe doe je dat in de praktijk? Als er mensen op de eerste tee staan te kijken, als het terras vol is en jij staat op de achttiende green voor een belangrijke putt – hoe blijf je geconcentreerd?
Zaklamp
Concentratie kun je goed vergelijken met de metafoor van een zaklamp. Je schijnt met je zaklamp op datgene wat je wil zien. Daar waar je schijnt, is het verlicht, daar waar je niet schijnt is het donker. Zo werkt concentratie: daar waar je aandacht op is gericht, daar ligt je focus. Alles daar omheen valt buiten je aandacht. Eigenlijk is het eenvoudig: iedereen kan zich concentreren.
Ben je dus afgeleid van je taak, leg je daar dan bij neer. Het gebeurt, accepteer het, het is niet anders. Zeg tegen jezelf: ik ben even afgeleid, maar nu richt ik me weer op mijn taak. Je zult merken dat het dan makkelijker is om weer in je concentratie te komen – makkelijker dan wanneer je wanhopig je gedachten probeert weg te duwen.
Niet = wel
Toch wordt je aandacht soms weggetrokken, en word je afgeleid. Het heeft echter geen zin om je daar tegen te verzetten. Hoe harder je dat probeert, hoe harder de afleiding om jouw aandacht roept. Je brein kent geen ‘nee’. Probeer maar eens niet aan een roze olifant te denken. Het enige waar je vervolgens aan denkt, is die roze olifant. Probeer maar eens niet in het water te slaan. Het enige waar je vervolgens aan denkt, is het water.
Ben je dus afgeleid van je taak, leg je daar dan bij neer. Het gebeurt, accepteer het, het is niet anders. Zeg tegen jezelf: ik ben even afgeleid, maar nu richt ik me weer op mijn taak. Je zult merken dat het dan makkelijker is om weer in je concentratie te komen – makkelijker dan wanneer je wanhopig je gedachten probeert weg te duwen.
Ritueel
In golf is er (te) veel tijd om na te denken, en dus ook om afgeleid te raken. Daarom is die routine voor elke slag zo belangrijk. Een routine is praktisch ritueel om jezelf mentaal voor te bereiden op je slag. Dat doe je door je club te kiezen, je handschoen aan te doen, de windrichting te bepalen, je lijn te kiezen. En dat alles in een bepaalde, vaste volgorde. Daarmee zet je jezelf als het ware ‘aan’. Sportpsycholoog Edith Rozendaal verwoordt het zo: ‘Concentratie gebruik je als je het nodig hebt. Het is als een douche. Je draait de douchekraan pas open als je wil douchen. En als je klaar bent en wegloopt, laat je het water niet lopen. Je zet de douche aan, en ook weer uit.’
